Thứ Hai, 28 tháng 3, 2016

Giải đáp khoa học cho 20 câu hỏi về sức khỏe mọi người đểu muốn biết



 1.Đường làm bạn hiếu động? Does sugar make you hyper?



Câu trả lời: Không



Viện Sức Khỏe Quốc gia (National Institute of Health) đã cho biết khá rõ là các chất phụ gia và chất nhuộm mầu đươc thêm vào các thực phẩm gây ít tác dụng  và không có trách nhiệm cho phẩn lớn các trưng hợp rối loạn hiếu động  mất tập trung ( ADHA = Attention Deficit Hyperactivity Disorder)




Nhận thức sai lầm trên đây bắt nguồn từ những năm 1970 khi một bác sĩ đã viết trên tạp chí American Academy of Pediatrics rẳng  đường là nguyên nhân chính của chứng hiếu động (hyperactivity). Nhưng về sau này nghiên cứu đã  chứng tỏ là không phi như thế. Thật vậy một nghiên cứu qui mô  vể đưng vào năm 1995 đả phát hiện là đường không có ảnh hưởng lên hảnh vi (behavior)và hoạt đông nhận thức (cognitive performance) của các trẻ nhỏ



2- Si-rô ho có hiệu nghiệm không?Does cough syrup work?



Câu trả lời: Không

 Một thời gian gần đây các bác sĩ đã đồng ý là phần lớn các thuốc ho bán tự do (over the counter) không có tác dụng. Vào năm 2014, các nhà nghiên cứu Úc đã đưa ra kết luận tương tự là các si-rô ho thường chứa những liều lượng codeine và anhistamines quá ít không đủ hiệu nghiệm và có thể có hại cho trẻ nhỏ

Thuốc ức chế ho do bác sĩ kê toa như levodropropizine  tốt hơn

3. Dầu ô-liu có ngăn ngừa bệnh tim không? Does olive oil prevent heart disease?



Câu trả lời: Có



Theo các nhà nghiên cứu thỉ có sự liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiểu dầu ô-liu và sự hạ giảm rủi ro bị bệnh động mạch vành ( coronary artery disease) và tác dụng chống oxi- hóa và chống viêm của dẩu ô-liu đã được thừa nhận.



Ngoài ra theo một nghiên cứu vào năm 2015 về các phụ nữ lớn tuổi đăng trên tạp chí JAMA thì các nhà khảo cứu Tây ban nha đã phát hiên là các phụ nữ ăn theo một chế độ Địa trung hải có tăng cường thêm dẩu ô-liu có rủi ro bị ung thư vú thấp hơn so với hai nhóm phụ nữ khác ăn theo chế độ ít chất béo (low fat diet) và chế độ Địa trung hải có thêm các lọai  hạt (nuts)



4. Nước ngọt có đường có dẫn đến bệnh tiểu đưởng không ? Do sugary soft drinks lead to  diabetes?

Câu trả lời: Có

Theo hướng dẫn mới về  ăn uống của Bộ Nông Nghiệp Hoa kỷ (USDA) giới hạn việc tiêu thụ đường thì tiêu thụ quá nhiểu đường không những dẫn đến nhiều vấn đề như sâu răng và lên cân mà còn có liên hệ với bệnh tiểu đưởng loại 2
So với những người chĩ uống đồ uống có đường dưới một lần trong một tháng thỉ những người uống khoảng từ một tới hai khẩu phẩn (servings) một ngày có rủi ro măc bệnh tiểu đường loại 2 nhiều hơn 26 phẩn trăm, theo như kết quà của các phân tích vào năm 2010



5. Có cần phải bôi kem chống nóng có SPF cao hơn 30 không? Do I need sunscreen with more than 30SPF?



Câu trả lời: Không



Khả năng chống tia tử ngoại không tỉ lệ thuận với chỉ số chống nắng (Sun Protection factor -SPF) . Kem chống nắng có chỉ số SPF 15 hấp thu tối đa 94% tiatử ngoại, SPF 20 hấp thu tối đa 95%, SPF 30 là 96%, SPF 45 là 97 %, SPF 60 là 98%.



Mỗi đơn vị SPF có khả năng bảo vệ da từ 10 đến 15 phút Như vậy kem chống nắng có SPF 30 có thời gian bảo vệ da không bị bắt nắng  là 30 x 10 (hoặc 15) = 300phút (hoặc 450phút ) tương đương với 5 giờ (hoặc tối đa 7.5 giờ). Sau thời gian này nếu vẫn còn tiếp xúc với ánh nắng thì nên bôi kem chống nắng thêm một lần nữa.

Theo FDA thì dùng kem chống nắng phổ rộng có SPF từ 15 trở lên là được rồi vì khả năng chống tia tự ngoai với SPF dưới 15 thỉ không bao nhiêu và ở trên 15 lại không thay đổi nhiều. Thế nhưng thời gian phải bôi thêm kem lại khác nhau tùy theo trị số của SPF. Như nói trên nếu SPF=30 thì phải bôi thêm kem sau thời gian 5 giở đến 7.5 giờ, Còn nếu SPF=15 thì bạn phải bôi thêm kem sau 15x10=150 phút (khoảng 2 giờ) tới 15x15=225phút (khoảng 3.5 tiếng

6. Bột ngọt (MSG) trong thức ăn Tàu có gây nhức đầu không? Is the MSG in Chinese food likely to give you a headache?

Câu trả lời : Không

Một số người cho rằng bột ngọt MSG (Monosodium glutamate) gây nhức đầu, tức ngực, đỏ mặt và tê; nhưng các triệu chứng này đã không được khoa học xác nhận. Một phân tích vào năm 2006 đã phát hiện  là có những báo cáo vể sự nhạy cảm đối với MSG nhưng các nghiên cứu kiểm tra với placebo đã không chứng tỏ được sự nhạy cảm này

7. Các loại hạt có làm bạn mập ra không? Do nuts make you fat?

Câu trả lời: Không

Trử khi bạn ăn cả pound hạnh nhân (almond) mỗi ngày , chứ bình thường các loại hạt không có làm bạn mập ra. Một "cup"  hanh nhân có 3.4 gram chất béo bão hòa, trên mức chuẩn an toàn là 2 gram do FDA ấn đinh. 

Thế nhưng hạnh nhân cũng như các loại hạt khác còn chứa đầy những chất béo khác đươc biết là có thể giúp hạ giảm cholesterol xấu LDL. Ngoài ra các loại hạt còn chứa những acid béo omega-3 tốt cho tim, protein và chất sơ. Do đó tuy không được coi là "lành mạnh" nhưng các loại hạt chắc chắn sẽ không lảm bạn mập ra nếu ăn vừa phải

8. Đi bộ có tốt bằng chạy bộ không? Is walking as effective as running?

Câu trả lời : Có

Điều này tủy thuộc vào hiệu quả bạn muốn có. Nếu bạn muốn củng cố sức khỏe  tim thì đi bộ hay chạy bộ đều tốt cà. Nếu mục đích của bạn là giảm cân thì vận động mạnh có lẽ tốt hơn. Còn đối với các đầu gối (knees) thì chạy bộ thực sự có lẽ tốt hơn như là chúng ta đã nghĩ trước đây theo như kết quả của các nghiên cứu về chạy bộ và khớp đầu gối

9. Uống nước ép trái cây có tốt bẳng ăn trái cây không? Is drinking fruit juice as good for you as eating fruit?

Câu trả lời: không 

Khi ép trái cây lấy nước bạn đả mất đi chất sơ có trong vỏ và thịt trái cây--trong khi đó phẩn lớn chúng ta lại không dung nạp đủ chất sơ. Tuy nhiên một nghiên cứu vào năm 2014 so sánh nước ép cam  với trái cam đả gợi ý là khi ép cam lấy nước chúng ta đã "giải phóng" đươc các flavonoids và carotenoids tuy rẳng đả mất  đi chất sơ.

10. Tất cà các bánh mì làm bằng lúa mì đều tốt hơn bánh mì trắng? Are all wheat breads better  for you than white bread?

Câu trà lời: Không

Không phài tất cà các bánh mì làm bẳng lúa mì đều như nhau. Mặc dầu hầu hết bánh mì trắng đươc làm bẳng ngũ cốc tinh  chế đã mất đi nhiều chất sơ và chất dinh dưỡng, nhưng có bánh mỉ trắng làm tuyền bẳng lúa mì (whole wheat white breads) cũng "lành mạnh" như là bánh mì làm hoàn toàn bẳng lúa mì (whole wheat breads)

11. Tắm bồn nước nóng làm bạn bị bệnh? Can a hot tub make me sick?

Câu trà lời: Đúng

Các bồn nước nóng là nơi sinh sản tốt cho các mầm bệnh. Cơ quan Kiểm soát và Phòng chông Bệnh tật (CDC) cho biết là trong số những dịch bệnh (outbreaks) liên quan tới nước giải trí  (recreational water) trong khoảng các năm 2011-2012, thì 69 tới 90 phẩm trăm đã xẩy ra trong nước đã được xử lý (tức là nước trong các bể bơi hay bồn nước nóng)

Hầu hết các dịch bệnh đều do Cryptosporidium gây ra. Đây là một ký sinh trùng có thễ gây bệnh dạ dày-ruột và đề kháng với clor. Tuy vây, điều này không có nghĩa là bạn phải tránh các tia nước nóng mà chỉ cần tránh đừng  nuốt nhiều nước này

12. Cà-phê có gây ung thư không? Does coffee cause cancer?


   Câu trả lời : Không

Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO)  xếp cà-phê vào loại " có thễ gây ung thư cho bàng quang của người". Tuy nhiên theo Slate.com thỉ cả-phê đã được dân chúng tiêu thụ một cách rông rải và dã được nghiên cứu sâu rộng nhưng không thấy có bẳng chứng gì chứng tõ cà phê có thể gây ung thư, ngược lại cả-phê có thể giảm rủi ro bị một vài   ung thư.

13.Trứng có làm tăng mức cholesterol không ?Do eggs raise cholesterol levels?

Câu trả lời: Không

Trứng chứa nhiều cholesterol nên đươc cho là không lành mạnh. Thế nhưng có bằng chứng gợi ý là cholesterol có mặt trong các thực phẫm không có ảnh hưởng lên cholesterol trong máu ( cholesterol trong máu này có thể dẫn tới những vấn đề về tim)

14. Bạn có thể uống nhiều nước không? Can you drink too much water?



Câu trả lời : Có



Tuy nhiên nếu cơ thể nhận quá nhiều nước (  như khi tập thể dục cực mạnh uống nhiều chai nước một lúc) thận sẽ không đủ sức xử lý tất cả số nước dung nạp làm cho  lượng khoáng chất trong máu bị loảng đi dẫn đến tình trạng thiếu natri-huyết  (hyponatremia)
Làm sao ngăn ngừa tình trạng này?  Thay vào đó bạn hãy uống các đồ uống thay thế điện phân (electrolyte-replacing drinks) trong khi tập thể dục

15. Yogurt có thể giúp giải quyết các vấn đề về tiêu hóa không? Can yogurt ease digestive problems?


Câu trả lời: Có
                                                                                                                                                              
Các vi khuẩn và sinh vật  lành mạnh  khác sinh sống trong ruột giúp "bẻ vỡ" thực phẩm. Vì vậy bạn nên ăn yogurt probiotic để có thêm những vi khuẩn này
Chúng ta chưa có hiểu hết vể các vi khuẩn sống trong ruột của chúng ta (mặc dầu các nhà khoa học đang tìm cách khai thác mọi phương cách đễ cải thiện sức khỏe của chúng ta với các vi khuẩn này) và chúng ta cũng không biết liệu có một vi khuẩn đặc biệt nào có thễ giúp chúng ta giãi quyết tất cả các vấn đề vể tiêu hóa hay không, tuy rằng đã có một số bẳng chứng cho thấy các yogourt probiotic có ành hưởng lên sự tiêu hóa


16. Các kem làm trẳng răng có lảm cho răng trắng hơn so với kem đành  răng thường không?Do whitening toothpastes whiten teeth more than regular toothpastes?


Câu trả lời: Không



Theo Hiệp hội American Dental Association các kem làm trắng răng có thể có một ãnh hưởng nào dó trên bề mặt của răng. Muốn tác dông lên các tì vết sâu trên răng thỉ cẩn những thủ thuât mạnh hơn như tẩy trắng (bleaching). Hơn nữa nghiên cứu cho thấy kem làm trằng răng đôc hại hơn kem đánh răng thường


17. Hâm nóng microwave đồ ăn đựng trong hộp plastic có an toàn không?

Câu trả lời: Có

...nhưng chỉ với hộp plastic có ghi 'an toàn với microwave' (microwave safe).Một nghiên cứu vào năm 2014 đả phát hiện là phthalates--một nhóm hóa chất làm cho plastic mểm dẻo--có thể gây ung thư và dời tử plastic sang đồ ăn đưng trong hộp dễ dàng sau một thời gian sữ dụng lau dài để hâm nóng đồ ăn . Các hộp plastic co ghi toàn với microwave không chứa các hóa chất trên và nhựng chất nghi ngở gây ung thư khác an

18. Coi TV có làm hại mắt không? Can watching TV ruin your eyesight?


 Câu trả lời: Không

Theo Viện American Academy of  Ophthalmology, nhìn chắm chú vào các màn LCD và nhựng thiết bị khác không gây hại  thị giác. Theo tạp chí Scientific American quan niêm sai lầm cho rằng xem TV hại mắt bắt nguốn vào những năm 1860 do các máy TV thất thoái bức xạ (các máy này  sau đó đả được thu hồi nhanh chóng).

19,. Rượu vang đỏ có tốt hơn rượu vang trắng không? Is red wine better for you than white wine?


 Câu trả lời  : Không

Sự phân tích mới đây của hơn 30 nghiên cứu về tác dụng của rượu vang đỏ cho thấy là uống một lượng nhỏ rượu (alcohol) mỗi ngày--một ly cho phụ nữ, 2 ly cho đàn ông--giúp giảm rủi ro bị bệnh tim và gia tăng tuổi thọ, thế nhưng rượu vang đỏ  đặc biệt không có ãnh hương gì quá nhiều. Ngoài ra nếu uống quá nhiều bạn sẽ có một số vấn đề. Nếu bạn chỉ quan tâm về hàm lượng dinh dưỡng thỉ rượu vang đỏ có thể tốt hơn vì chứa ít đưởng mà nhiều khoáng chất hơn

20. Nước đóng chai tốt hơn nước máy? Bottled water better for you than tap water?


Câu trả lời : Không
                                
Trừ phi bạn sống ở vùng nước uống không được sạch, chứ còn không thì lựa chọn nước đóng chai không hơn gì. Thực tế, bạn có thể bỏ lỡ mất fluoride , một hóa chất rất quan trọng vì giữ cho răng không bị sâu. Ngoài ra nước đóng chai không tốt gì cho môi tường
The definitive scientific answers to 20 health questions everyone has- Lydia Ramsey- Feb 1,2016