Thứ Tư, 10 tháng 5, 2017

Sa sút trí tuệ: những thực phẩm không nên ăn và nên ăn

                                                                 



Chắc bạn đã nghe thấy nói từ lâu là làm sao ăn theo một ché độ lành mạnh lại có thể tăng tuổi thọ--- thế nhưng không phải chỉ có vậy đâu. Những nghiên cứu mới đây đã chứng tỏ là có một số thực phẩm nhất đinh có thể thực sự giúp cho sức khỏe của não trong khi đó cũng có một số khác lại gia tăng rủi ro bị bệnh Alzheimer's và sa sút trí tuệ (dementia)


 http://tintuccaonien.blogspot.com/2017/05/su-khac-biet-giua-alzheimer-va-sa-sut.html

Bệnh Alzheimer và sa sút trị tuệ cách đây 50 năm không phổ biến tại Hoa kỳ như hiện nay, phần lớn là do ảnh hưởng không tốt của chế độ ăn uống hiện đai  . Thế nhưng bạn có thể chống lại xu  hướng này bằng cách thay đỗi chế đổ ăn uống để giữ cho não được khỏe manh lâu dài

Thật vậy thay đổi chế đô ăn uống có thể có tác dụng tích cực lên sức khỏe của não trong tương lai mà con có thể đảo nghịch một số những tổn thương sẵn có của não. Môt nghiên cứu đăng trên tạp chí Alzheimer's & Dementia đã phát hiện là trong số 900 người tham gia nghiên cứu thì những người-- tuân theo đúng các khuyến cáo vể ăn uống và tránh ăn những thực phẫm được biết là có thễ gây bệnh mất trí -- đã có trỉnh độ chức năng nhận thức trẻ hơn 7 năm rưỡi so với những người cùng tuổi sinh học ( biological age) với họ

Dưới đây là 6 thực phẩm cần tránh và 6 điều bạn có thể làm đễ tăng cường sức khỏe não

Những thực phẩm nên tránh.

1. Đường (Sugar)



Bác sĩ thần kinh Suzanne DeLaMonte đã gọi bệnh Alzheimer là "bệnh tiểu đường loại 3". Theo nghiên cứu của bà  thì việc tiêu thụ đường dẫn tới sự đề kháng insulin ( insuline resistance), và tiêu thụ thường xuyên những thực phẩm làm tăng đột ngột insulin (insuline-spiking foods) có thể về lâu dài gây thoái hóa não và sa sút trí tuệ



2. Pho-mát biến chế (Processed cheese)



Tất cà các sản phẩm pho-mát biến chế như Cheez Whiz, bao gồm cả các dây pho-mát (string) và các miếng sandwich gói sẵn,  đều chứa những protein có thể tích tụ dần trong cơ thể. Các protein này đã được chứng tỏ có liên hệ với bệnh Alzheimer's,



Những người ưa thích pho-mát hãy thử thay thế những lát sandwich bẳng một vốc hạt hạnh nhân (almonds) vì  các loại hạt này đã được chứng tỏ là thực phẩm tối ưu cho sức khỏe của não. Đối với phụ nữ thì ăn nhiều các loại hạt  và dẩu ô-liu nguyên chất lại còn giúp hạ giảm rủi ro bị ung thư vú



3. Thịt biến chế (Processed meat)


 Thịt nguội,xúc-xích, giăm-bông, và ngay cả thịt heo muối xông khói (bacon) đều có vấn đế. Các thịt xông khói này có chứa những hợp chất hóa học gây ung thư gọi là nitrosamines các chất này có công dụng giúp giữ thit lâu hư. Các nitrosamine có liện hệ với một số ung thư nhất định và được biết là gia tăng sư thoái hóa não của những bệnh nhân Alzheimer.


Thay vào thịt biến chế, vào bữa trưa bạn nên ăn một món chay ( (vegetarian entree ) với đậu hoặc cá như cá hồi, công thêm một số rau tươi

4. Rượu bia (Beer)


 Bia có thể có tác dụng phụ đáng sợ, vì như với thịt biến chế các nitrosamine hoăc nitrate có thể đươc sử dung để chế tạo bia. Điều tệ hơn nữa là các nhà sản xuất bia không bị bắt buộc phải ghi trên nhãn dán phương cách chế biến của họ



Tuy rằng bia không được coi như là tốt cho sức khỏe não, nhưng điểu này không có nghĩa là bạn phải hoàn toàn cữ rượu. Thật vậy  chế độ ăn uống tăng cường sức khỏe não MIND  (MIND diet )có khuyên chúng ta mổi ngày nên uống một ly vang đỏ



5. Thực phẩm trắng (White foods)



Loại thực phẩm này bao gồm bánh mì trắng, gạo trắng, mì (pasta) và bất cứ những thực phẫm nào tăng đột ngôt insulin (insulin-spiking foods). Đường huyết tăng đột ngột gây viêm (inflammation) trong cơ thể, chính đây là một trong những nguyên nhân nghi ngờ là gây ra bệnh Alzheimer vả sa sút trí tuệ



Vào bữa ăn trưa thay vỉ ăn sandwich bạn hãy ăn một đĩa sà-lách với nhiều rau lá xanh và rau xắt nhỏ, trên có rắc thêm một số trái mộng tươi để tăng vị ngọt và cá hoặc đậu để tăng thêm protein



6. Carbohidrat ( Carbohydrates)



Ngay cả những bánh mì ngũ cốc nguyên hạt (whole grain bread) "lành mạnh" cũng có thể làm tăng đột ngột đường huyết, vỉ vậy chúng cũng chẵng kém nguy hiễm gì so với bánh mỉ trắng, bagel và đô-nớt. Tóm lại muốn nuôi dưỡnng não và đồng thời phòng ngừa chống Alzheimer và sa sút trí tuệ bạn cần phải giảm lượng carbohidrat tiêu thụ


Muốn có một bữa ăn bổ cho não và đầy đủ  chất bột bạn hãy thử ăn các loại đậu(beans). Chính thực phẩm này là thành phẩn chủ yếu cũa chế dộ MIND(MIND diet) thiết lập đặc biệt để tăng cường sức khỏe não


Những điều nên làm

1. Nuôi dưỡng não (Feed your brain)



Trong nhiều năm các nhà khảo cứu đã tìm hiểu ảnh hưởng cũa dinh dưỡng lên sức khỏe não và đã bắt đầu nhìn thấy một vài mô hình khác biệt. Nói chúng các nghiên cứu về não nảy đã phát hiện là các chế độ ăn uống bao gồm những thực phẩm---  như các trái mọng, rau lá xanh và  một vài loại cá nhất định--- có nhiểu khả năng giảm rủi ro bị các bệnh thoái hóa não như sa sút trí tuệ và Alzheimer's



2. Ăn theo chế độ MIND (Try the MIND diet)



Khi lập thực đơn hàng tuần thì tốt nhất bạn nên theo chĩ dẩn vể cách ăn uống theo chế độ MIND, môt chế độ nhắm mục đích tối ưu hóa sức khỏe của não. MIND là chữ tắt của Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay. MIND được thiết lập dưa vào chế độ ăn uống DASH và chế độ ăn uống Đia Trung Hải (Mediterranean diet)

  DASH diet=Dietary Approaches to Stop Hypertension diet



Chế độ ăn uống MIND chú trọng vào rau lá xanh như rau bina,  rồi rào các loại rau và hạt; các trái mọng; các loại đậu; cá, gà, dầu ô liu và thậm chí cả rượu vang. Chế đô này hạn chế về thịt đỏ, bơ, đồ ngọt và các đồ ăn nhanh hoặc đồ chiên 

 

3. Ăn nhiều rau (Eat your veggies)



Khi bạn ăn theo chế độ MIND thì mỗi bữa ăn hàng ngày phải gồm có nhiều rau sống, hấp,nướng, xào, hoặc dưới dạng sà-lách trộn. Chế độ MIND thực ra là một tập hợp những chỉ dẫn rất linh động trong việc sửa soan các bữa ăn. Bạn nào không thích rau bina (spinach)có thễ thay thế bẳng rau diếp (lettuce)Romaine. cũng được




4. Tự quyết định bữa ăn hàng ngày (Make your own meal plans)



Một nghiên cứu phát hiện là những người ăn theo đúng chế độ MIND giảm được 54  % rủi ro bị bệnh Alzheimer, còn đối với những người chỉ ăn theo chế độ này một cách vừa phải thỉ rủi ro trên không thay đổi hoặc thay đổi rất ít



Cái hay cũa chế độ MIND là không quá cụ thể (overly specific) vì không không bắt bạn phải tính số calori tiêu thụ và không đòi hỏi bạn phải tuân theo số khẩu phẩn nhất định mỗi tuần cho tửng thành phẩn của bữa ăn.. Do dó bạn có thể tùy ý phối hợp các thực phẩm theo ý thích của mình

5. Giảm cân (Lose weight)


 Chế độ ăn uống MIND có thể giúp bạn giảm cân, đặc biệt đối với những bạn nào trước đó ăn nhiểu thức ăn biến chế hoặc thức ăn nhanh. Tuy nhiên bạn phải cẩn thận về khẩu phần ăn, vì nhiều thực phẫm  thân thiện với MIND chứa nhiều chất béo và calori. Rất may là nhiều thực phẩm được MIND khuyến cáo -- như các loại hạt và đậu -- ăn vào chóng no nên giúp bạn có khuynh hướng ăn ít đi



6. Phòng ngừa sa sút trí tuệ (Preventing dementia)



Phòng ngừa đôi chút cũng vẫn có thể giảm rủi ro sớm bị sa sút trí tuệ. Ngay cả khi gần suốt đời bạn đã ăn những thực phẩm trong danh sách cần tránh nói trên và nếu bây giờ bạn bớt ăn các thực phẩm ấy đi thì rủi ro bị sa sút trí tuệ cũng vẫn giảm  đi nhiều và lại còn có thễ chữa lành những tổn thương não sẵn có như do hút thuốc chẳng hạn



Ngay cả khi bạn đã ăn thức ăn nhanh một cách thường xuyên trong một thời gian và nếu bây giờ bạn đổi sang ăn theo chế độ MIND thì vẫn sẽ tốt cho não của bạn trong những năm tới

6 Foods That Could Increase Your Dementia Risk (and What to Eat Instead)- Amanda Harding- May 06,2017

---------------------------------------------------------------- 

Chú thích: Chế độ DASH & chế độ Địa Trung Hải