Con đường làng trưa ấy lặng như tờ, gió từ bờ sông thổi vào mang theo mùi lúa đang thì con gái. Ông Bảy ngồi trước hiên nhà, nhìn ra khoảng sân trống mà từng ngày vốn đầy tiếng trẻ con của tụi cháu.
Từ ngày vợ mất, căn nhà rộng ra nhưng lòng ông thì co lại. Những buổi chiều, bóng ông in dài trên nền xi măng, lặng lẽ đến mức chỉ nghe tiếng lá chạm mái hiên cũng thấy chạnh lòng
.Bảy đứa con, đứa nào cũng thương cha theo cách của mình. Nhưng bảy người bảy cảnh, đứa xa, đứa gần, đứa bận rộn, đứa quay cuồng cơm áo. Tết thì về, còn ngày thường hiếm khi có mặt. Người ta cứ bảo “cha mẹ chỉ cần con cái thành người là đủ”, nhưng chẳng ai hỏi tuổi già của cha mẹ ai đang chăm.
Một buổi chiều, bà Tư hàng xóm sang nhờ ông sửa giúp cái khóa cửa. Hai con người già đứng trước hiên, nói vài câu đã thấy lòng nhẹ như có bạn cũ ghé thăm. Cả hai đều góa bụa, đều sống lủi thủi, đều có những đêm trở mình mà chẳng biết nói với ai. Bà Tư mang sang ít bánh, ông Bảy tặng mớ rau ngoài vườn. Những thứ nhỏ nhưng làm người già ấm lòng hơn một túi quà đắt tiền.
Rồi một hôm, trong bữa cơm cuối tuần, ông Bảy nói với các con rằng mình muốn có một người bầu bạn. Câu nói vừa dứt, cả nhà im phăng phắc, như thể ông vừa thốt ra chuyện động trời. Con gái thứ ba đặt đũa xuống, giọng cứng lại:
– Cha tuổi này rồi còn nghĩ chuyện đó làm gì. Cha không thương má sao?
Con trai cả chau mày:
– Người ta ngoài xóm dị nghị chết. Con nít tụi con biết nói với xóm giềng sao?
Đứa út thì nhẹ nhàng nhưng đầy hàm ý:
– Tụi con vẫn ở đây, cha thiếu gì người bên cạnh.
Nhưng thật ra, tụi nó “ở đây” chỉ là lời nói. Bảy đứa, mỗi tháng về được một hai lần đã quý. Còn những đêm gió trở mùa, ông Bảy quờ tay bên cạnh chỉ thấy lạnh. Bữa cơm có canh nóng nhưng lòng trống rỗng. Cái nhà ba gian im như nấm mộ.
Ông Bảy lặng đi sau những lời phản đối. Người đàn ông từng chèo ghe cả đêm đưa lúa cho thương lái, từng dầm sương mưa nuôi cả gia đình, giờ lại phải cúi đầu trước chính những đứa con mình đã hy sinh cả tuổi trẻ để nuôi lớn.
Đêm đó, ông ngồi trước hiên rất lâu. Trong bóng tối, tiếng côn trùng rả rích như gợi lại những tháng ngày trẻ trung ông có vợ bên cạnh. Hơn ba mươi năm chung sống, đến khi bà mất, ông mới hiểu sự cô độc là thứ người ta khó mà chịu đựng lâu. Ông không muốn thay thế ai trong lòng mình, ông chỉ muốn một người để đi cùng nốt con đường còn lại, để có tiếng thở bên cạnh, để có người pha cho ấm trà mỗi chiều.
Nhưng con cái thì không hiểu. Chúng thương cha từ lý trí, còn cha thương chúng từ tấm lòng.
Một chiều, bà Tư sang trả chiếc áo ông nhờ vá giúp. Bà nhìn ông rất lâu rồi nói khẽ:
– Người già đâu cần gì nhiều. Chỉ cần bớt cô đơn một chút là đủ.
Ông Bảy nghe mà nước mắt cay. Nhưng sợ con cái phiền lòng, ông bắt đầu tránh bà Tư. Thấy bà bước qua cổng là ông đi vào trong. Bà Tư hiểu, chỉ đứng trước sân một chút rồi quay về, dáng bà lom khom dưới nắng chiều.
Hàng xóm nhìn cảnh ấy ai cũng xót. Người làng bảo: “Thương con cũng vừa thôi, tuổi già có héo cũng chỉ héo mình.”
Một buổi tối mưa nặng hạt, thằng cháu nội gọi điện thấy ông ho nhiều. Nó hốt hoảng gọi ba nó. Con trai cả tức tốc chạy về. Mở cửa, thấy cha nằm co ro trên giường, tấm chăn mỏng không đủ ấm. Anh lặng người một lúc lâu, rồi nói như tự trách mình:
– Nếu lúc trước cha có người bên cạnh, chắc cha đâu trống trải vậy.
Anh ngồi xuống cạnh giường, nắm lấy bàn tay gầy của cha. Bàn tay từng dìu anh đi qua những ngày thơ bé, từng cày đồng từ sáng đến tối để nuôi cả nhà.
– Cha… xin lỗi cha. Tụi con sợ điều tiếng, sợ dị nghị… mà quên mất cha là người sống cuộc đời của cha.
Ông Bảy nhìn con, mắt đỏ hoe.
– Cha chỉ sợ tụi con buồn.
– Tụi con mới là người có lỗi. – Con trai cả nói, giọng nghẹn – Tuổi già của cha… tụi con không có quyền giữ cho cha một mình.
Hôm sau, cả bảy người con họp lại. Lần đầu tiên, họ nói với nhau không bằng cái lý, mà bằng cái tình. Người khóc, người lặng im. Rồi cả bảy người cùng sang nhà bà Tư. Bà đang quét sân, thấy cả tám người bước vào thì giật mình. Con gái út chắp tay, nói thật lòng:
– Tụi con đến xin lỗi. Mẹ con mất lâu rồi. Tụi con ích kỷ quá. Nếu mẹ con còn sống… chắc mẹ cũng mong cha con bớt cô đơn.
Bà Tư không nói được gì, chỉ bối rối lau nước mắt.
Chiều hôm ấy, hai mái đầu bạc ngồi trước hiên nhà ông Bảy. Họ không nắm tay, cũng không nói điều gì lớn lao. Chỉ ngồi cạnh nhau, nhìn mặt trời lặn sau rặng tre, nghe tiếng gió thổi qua hàng dừa, và thấy lòng ấm lại.
Con cái đứng phía sau nhìn, lòng nhẹ như có ai gỡ đi một nút thắt. Họ nhận ra, có những hy sinh tuổi trẻ cha mẹ dành cho con cái là tự nguyện; nhưng bắt cha mẹ hy sinh nốt tuổi già… thì đó không còn là hiếu nữa. Người già cũng có quyền được hạnh phúc, quyền có bạn đời, quyền được dựa vào một bờ vai để bước qua những năm tháng cuối cùng.
Và đôi khi, điều tốt nhất con cái có thể làm… là đừng ngăn cha mẹ tìm một người để nắm tay trong những buổi chiều muộn.
Tu Le /quinhon11
