Mỗi sáng, chỉ cần ngồi xuống, nhắm mắt lại và hít thở. Chỉ 10 phút tập trung vào hơi thở của mình. Vậy thôi. Chỉ có ta, hơi thở của ta, và một chút tĩnh lặng trước khi thế giới ồn ào ập đến.
Vậy mà, 10 phút ấy có thể thay đổi cuộc đời của chúng ta đó. Lachlan Brown là người phát triển và đưa ra kết luận về cách thiền này.
Ông Lachlan Brown là chuyên gia nổi tiếng về chánh niệm, các mối quan hệ và phát triển bản thân. Với hơn một thập niên kinh nghiệm, Brown dành trọn sự nghiệp của mình để khám phá những điều phức tạp trong hành vi con người và sự tự hoàn thiện.
Theo ông, bạn không cần phải cạo trọc đầu và chuyển đến tu viện để có được những lợi ích của thiền định. Khoa học và hàng thế kỷ trí tuệ Phật giáo cho chúng ta biết rằng ngay cả 10 phút thực hành chánh niệm mỗi ngày cũng có thể thay đổi tư duy của bạn một cách mạnh mẽ.
Dưới đây là tám điểm mạnh đáng ngạc nhiên mà mọi người thường phát triển khi họ dành ra 10 phút thiền buổi sáng:
- Khả năng phục hồi cảm xúc (ngay cả trong những ngày khó khăn)
Bạn có biết những buổi sáng mà mọi thứ dường như không ổn, bạn ngủ không ngon, danh sách việc cần làm dài cả dặm, rồi ai đó vượt mặt, bóp còi inh ỏi bạn khi đang lái xe không? Những người thiền định thường xuyên có xu hướng phục hồi nhanh hơn sau những phiền toái và khó khăn về mặt cảm xúc hàng ngày. Họ không miễn nhiễm với căng thẳng, họ chỉ không bị nó cuốn đi.
Điều này đến từ việc phát triển một loại “khoảng không nội tâm,” nghĩa là bạn nhận thấy căng thẳng, nhưng bạn không muốn. Đó là một siêu năng lực trong thế giới phản ứng ngày nay.
- Khả năng dừng lại trước khi phản ứng
Hầu hết mọi người đều sống trong trạng thái kích thích-phản ứng. Ai đó nói điều gì thô lỗ, và họ đáp trả. Họ nhận được một email làm họ khó chịu, và họ trả lời một cách thụ động-hung hăng.
Thiền định giúp tạo ra một khoảng dừng. Và khoảng dừng đó, giữa khoảnh khắc điều gì đó xảy ra và phản ứng của bạn, là tất cả. Đó là nơi sự tự chủ ngự trị. Đó là nơi trí tuệ ngự trị.
Những người thiền định thường bắt đầu lựa chọn phản ứng của mình một cách chánh niệm hơn. Họ thấu hiểu thay vì phản ứng. Và điều đó thay đổi các mối quan hệ, việc ra quyết định và lòng tự trọng.
- Tăng cường sự tập trung và minh mẫn tinh thần
Nếu tâm trí bạn thường xuyên cảm thấy như một trình duyệt với 47 tab đang mở, bạn không phải là người duy nhất. Chúng ta liên tục chuyển đổi công việc, kiểm tra điện thoại và bị tấn công bởi thông tin.
Nhưng 10 phút thiền cũng giống như đóng tất cả các tab lại – ít nhất là trong một khoảng thời gian ngắn.
Các nghiên cứu cho thấy thiền giúp cải thiện sự tập trung và trí nhớ làm việc. Và nhiều người thực hành thiền cho biết họ cảm thấy “tinh thần minh mẫn” hơn trong suốt cả ngày – ngay cả khi họ không hoàn toàn nhận ra rằng đó là nhờ sự tĩnh lặng ngắn ngủi vào buổi sáng.
- Cảm nhận sâu sắc hơn về bản thân (không liên quan đến cái tôi)
Khi bắt đầu thiền, tác giả nghĩ mình đang làm điều đó để kiểm soát căng thẳng. Nhưng ông nhận ra một điều sâu sắc hơn nhiều: Ông bắt đầu nhận ra giọng nói trong đầu không phải là chính mình. Nó chỉ là những suy nghĩ – đôi khi hữu ích, thường thì không. Điều đó tạo ra không gian nhận thức cho một điều gì đó yên tĩnh hơn nhưng thực tế hơn xuất hiện: sự hiện diện, nhận thức, sự vững vàng.
Sự thay đổi này là điều tác giả khám phá sâu sắc trong cuốn sách của mình, Hidden Secrets of Buddhism (Bí Mật Ẩn Giấu của Phật Giáo): Cách Sống Với Tác Động Tối Đa Và Bản Ngã Tối Thiểu, nói về việc học cách hiện diện trọn vẹn trong thế giới, nhưng không bị chi phối bởi bản sắc, thành tựu hay sự chỉ trích nội tâm.
Thiền mở ra cánh cửa dẫn đến sự thấu hiểu đó. Ngay cả trong khoảng thời gian 10 phút.
Những thói quen buổi sáng lành mạnh, mà không cần cố gắng quá mức
Bắt đầu ngày mới với sự tĩnh lặng có chủ đích có thể tạo nền tảng cho toàn bộ thói quen của bạn. Những người chỉ thiền 10 phút thường thấy rằng các thói quen tốt khác bắt đầu hình thành. Có thể họ uống nhiều nước hơn vào buổi sáng. Có thể họ gặp, nói chuyện nhiều hơn với con cái trước khi chúng đến trường. Có thể họ cảm thấy ngăn nắp hơn mà không cần thay đổi lịch trình. Họ ít bám víu vào những suy nghĩ tiêu cực.
Bạn sẽ không thể ngăn chặn những suy nghĩ tiêu cực nảy sinh. Đó không phải là mục đích của thiền định. Nhưng nếu thiền được 10 phút mỗi sáng, bạn có thể tống hết những suy nghĩ tiêu cực ra khỏi đầu.
Những người thiền định thường xuyên sẽ phát triển một loại siêu nhận thức: “Ồ, lại câu chuyện đó nữa rồi, rằng mình không đủ tốt, hoặc hôm nay sẽ tệ hại.” Và họ học cách quan sát suy nghĩ đó, thay vì tin vào nó. Theo thời gian, những suy nghĩ đó ít bị lôi kéo hơn. Ít bám víu hơn.
Từ bi hơn với bản thân và người khác. Theo tác giả, mặc dù không cố gắng trở nên từ bi hơn, nhưng theo thời gian, ông nhận thấy mình ít phán xét hơn, ít phản ứng hơn, dễ dàng nhìn nhận quan điểm của người khác hơn, ngay cả khi ông không đồng tình với nó.
Và điều quan trọng không kém: Ông bắt đầu mềm mỏng hơn với chính mình. Lòng từ bi với bản thân không phải là việc buông bỏ trách nhiệm, mà là việc không chỉ trích chính mình quá gay gắt. Thiền giúp bạn nhận ra rằng giọng nói khắc nghiệt trong đầu bạn không phải lúc nào cũng nói sự thật, và bạn không cần phải nghe theo nó.
Sức mạnh để đối mặt với sự khó chịu: Đây là điều mà hầu hết mọi người không nhận ra: thiền không phải lúc nào cũng mang lại sự thư giãn. Nhưng đó mới là một phần của vấn đề.
Thiền định rèn luyện bạn ngồi với sự khó chịu mà không lập tức làm bản thân xao nhãng.
Sức mạnh đó chỉ cần sống với những gì đang diễn ra, lan tỏa vào mọi khía cạnh của cuộc sống: các mối quan hệ, công việc, sức khỏe, sự bất định. Những người có thể ngồi với sự khó chịu mà không cần phải sửa chữa hay trốn tránh nó… rất hiếm. Và họ rất mạnh mẽ.
***
Vấn đề không phải là trở thành một nhà sư, vì thiền 10 phút mỗi sáng không khiến bạn giác ngộ, nhưng nó giúp bạn nhận thức rõ hơn, thực tại hơn, hòa hợp hơn với cách bạn thể hiện bản thân trong thế giới.
Theo thời gian, thiền định không chỉ đơn thuần là giải tỏa căng thẳng, mà trở thành một cách để kết nối với suy nghĩ, thói quen, các mối quan hệ và mục đích sống của bạn với sự sáng suốt và lòng trắc ẩn.
Đó là những gì tác giả viết trong cuốn Hidden Secrets of Buddhism, cách mọi người bình thường có thể sống với trí tuệ và sự hiện diện, mà không cần phải trốn tránh thế giới hiện đại. Thiền định chỉ là một trong nhiều công cụ có thể giúp chúng ta làm được điều đó.
Vậy nên, nếu bạn đang cân nhắc thử nghiệm, hãy bắt đầu từ sáng ngày mai. 10 phút thôi. Không kỳ vọng. Chỉ cần bạn, hơi thở của bạn, và một chút sẵn sàng.
theo Hack Spirit/quinhon11