Cho tới nay, chưa có ai có thể xác định được khi nào thì con người bắt đầu già. Cho nên, nếu có những trả lời thì cũng chỉ là những giả dụ mà thôi.
Hơn nữa, mỗi người, mỗi bộ phận già theo nhịp độ khác nhau. Chẳng hạn như Cao Bá Quát lúc 30 tuổi đã cho mình già:” Ngã lão hỉ? và Vũ Hoàng Chương khi 30 tuổi cũng tự hỏi:” Đời ba mươi tuổi, xuân còn hết”.
Người đi làm mà được cho về hưu ở tuổi 60, 65 thì nghĩ là chắc tại mình già, kém hiệu năng nên chủ cho mình nghỉ dưỡng già.
Khoa học đã thử đo một số chức năng của cơ thể, coi như mốc sinh học, để so sánh với tuổi trẻ, làm mốc cho thay đổi khi về già. Tuy nhiên, ở nhiều người, có một số dấu hiệu báo là ta đã bắt đầu đi vào giai đoạn mùa Đông của cuộc đời.
Chẳng hạn:
- Thị giác: Vào tuổi 40, khả năng điều tiết của mắt để nhìn gần giảm đi một chút, nhưng chỉ vài chục năm sau thì khi muốn đọc một tờ báo, một cuốn sách, ta phải đưa sách báo ra xa hơn. Lý do là khi tuổi lên cao, nhãn cầu thay đổi độ cong, hình ảnh mờ đi. Đồng thời mắt cũng dễ nhậy cảm với ánh sáng chói lóa, kém phân biệt những vật di động và cần nhiều ánh sáng hơn để nhìn cho rõ.
- Thính giác: Người cao tuổi ,đặc biệt là ở quý lão ông, thường gặp khó khăn phân biệt âm thanh có tần số cao.
- Tim: Tim thường hơi lớn hơn một chút, cơ tim dầy lên. Lượng dưỡng khí tối đa mà cơ thể cần khi vận động sẽ giảm đi 10% cho mỗi 10 năm tuổi cao ở đàn ông, và 7.5% ở đàn bà. Tuy nhiên tim vẫn làm việc hữu hiệu và máu bơm ra ở mỗi nhịp tim co bóp vẫn bình thường.
- Thận: Khả năng bài tiết chất phế thải của thận giảm, sức chứa của bọng đái ít đi khiến người cao tuổi mót tiểu tiện nhiều hơn.
- Mỡ và cơ thịt: Với tuổi cao, sự phân phối của mỡ thay đổi vị trí.
Bình thường, mỡ phân phối đều ở dưới lớp da.
Khi về già ,đàn ông có mỡ tập trung ở vùng bụng, đàn bà thì mỡ tập trung ở vùng hông và bắp đùi.
Khối lượng các bắp thịt nhỏ teo đi độ 20% từ tuổi 20 tới tuổi 70.
- Não bộ: Tế bào thần kinh não bị tiêu hủy một số lượng đáng kể khi tới tuổi 60, 70. Tuy nhiên các tế bào thần kinh khác mọc thêm ra các nhánh để bù đắp nhờ đó các chức năng của não không suy giảm mấy.
Còn cái vụ hay quên thì cũng là điều nhiều người lớn tuổi để ý và e ngại. Thực ra thì ở tuổi nào cũng có lúc quên cái này cái kia như không biết chìa khóa xe để đâu, máng cặp kính trắng trên mái tóc mà cứ đi tìm nó.
Theo các nhà chuyên môn thì kém trí nhớ không phải là lẽ tất nhiên của tuổi già. Có thể là ở người tuổi cao, trí nhớ ngắn hạn chậm xuất hiện hơn một chút, còn trí nhớ sự kiện xa xưa thì lại rất phong phú. Chỉ khi chẳng may ta mắc chứng sa sút trí tuệ như trường hợp bị bênh Alzheimer thì không những trí nhớ mà cả các chức năng về suy nghĩ, học hỏi, nhận thức đều bị ảnh hưởng.
Ở người bình thường mà hay quên hoặc trí nhớ đột nhiên kém đi, thì ta nên tìm hiểu xem tại sao. Có một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này, như là ta đang bị buồn phiền, trầm cảm, trong tình trạng căng thẳng tinh thần, thể xác, mất ngủ, uống nhiều rượu, kém dinh dưỡng, thiếu sinh tố, khô nước, nhất là đang uống vài dược phẩm có ảnh hưởng tới trí tuệ.
Sau đây là tên vài loại thuốc đó: Aldomet, chữa cao huyết áp; thuốc chữa trầm cảm như Ascendin, Elavil, Pamelor; thuốc trị bệnh điên hoảng như Haldol, Mellaril, ; thuốc an thần như Valium,; các loại thuốc ngủ, thuốc Tagamet, Zantac chữa bệnh bao tử.
Ngoài ra còn nguyên tắc: “ Không dùng là mất”, use it or loose it. Vì vậy có lẽ mình cũng cần sử dụng cái trí óc thường xuyên hơn như đọc sách báo, nói chuyện với thân hữu để các tế bào thần kinh có cơ hội làm việc, kẻo ngồi chơi lâu nó quên mất hết chức năng
(theo baomai)
