Làm sao để dưỡng gan theo Đông Y?

Trước khi đi tìm hiểu những bệnh về gan gây ra, chúng ta nên biết sơ qua về hoạt động của lá gan theo Y Khoa Đông Phương.

 Gan là một trong năm tạng rất quan trọng và có những đặc tính: thuộc hành mộc, khai khiếu tại mục, liên quan tới gân, giận dữ, khí sinh phát của mùa Xuân, thuộc phong, thích chua.

Gan chủ về sơ tiết, điều hòa dương khí của toàn thân. Khí của gan thường can trường, cấp bức, thích vươn chơi thoải mái, và ghét gò bó, uất trệ. Nếu gan khí hữu dư làm cho con người hay sợ sệt, kinh khiếp. Nếu gan khí sơ tiết quá độ sẽ xuất hiện chứng đau mắt, choáng váng, mắt đỏ, chảy nước mắt.

Gan khí uất ức, không sơ tiết được thành bệnh gan khí uất kết như chứng tức ngực, nghẹt thở rất khó chịu, tưởng bị tim hành phải đi cấp cứu bệnh viện, đau một hay cả hai bên giang sườn.

Gan tàng (chứa) huyết, nên đêm người thiếu máu không tàng đủ về gan cũng sinh ra mất ngủ, khác với tâm chủ về huyết. Gan tàng huyết là chỉ việc điều tiết lượng huyết. Khi vận động lượng huyết phải gia tăng, khi nghỉ lưu lượng thông của huyết giảm bớt. Công năng điều tiết lượng huyết như vậy là nhờ vào gan.

Tinh hoa của gan hiện ra ở móng tay, móng chân. Nếu gan bị bệnh trầm trọng có thể làm móng tay đen lại. Gân bám vào xương, gân phần nhiều có liên hệ với gan.

Thí dụ, người già động tác chậm chạp, vận động không nhanh nhẹn vì gan không dinh dưỡng đủ cho gân, gây ra co, dãn, duỗi của gân không đàn hồi bình thường, không những vậy còn làm cứng lại mà xuất hiện chứng co giật cấp tính hay vọp bẻ phần nhiều liên hệ tới gan.

Ngoài ra gan còn là một trong những tạng có nhiệm vụ thanh lọc rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của con người. Nhiệm vụ chính của gan là tẩy độc. Gan sẽ trung hòa tất cả những độc tố trong máu và di chuyển chúng xuống thận. Thận, ruột non và ruột già thanh lọc một lần nữa. Thanh đi ngược lên phế trở lại, còn trọc thì tống ra ngoài theo đường tiểu tiện và đại tiện.

Gan còn chế biến tất cả những đồ ăn chúng ta ăn vào và chuyển hóa thành những dưỡng chất cần yếu để cơ thể chúng ta sẵn sàng hấp thụ. Theo nghiên cứu của Bác Sĩ Bernad MD cho biết những chất mỡ và cholesterol sau khi gan thanh lọc chuyển xuống thận và ruột để tiếp tục thanh lọc nữa, nhưng muốn thanh tẩy những chất này cần phải có chất xơ.

Có một số người không ăn rau trái và các hạt, nên không có chất xơ để chuyển những cholesterol, mỡ và tế bào ung thư ra ngoài, rồi chúng lại đi ngược về gan. Cứ thế làm thành một vòng luẩn quẩn và càng ngày chất độc càng tích lũy càng nhiều mà gây ra bướu và ung thư là như vậy.

Gan là một tạng rất quan trọng mà chúng ta có thể qua đời nếu gan ngưng hoạt động trong một vài tiếng.

Thường người ta không để ý đến lá gan nhiều, bởi vì lá gan không trực tiếp nối với dây thần kinh. Vào lúc mà chúng ta cảm thấy có điều gì không ổn định với tạng này, thì hầu như lúc đó gan đã bị hủy hoại tới 75%. Lúc sự hư hoại đã xuyên qua lớp ngoài của lá gan và chạm tới những dây thần kinh, thì cảm giác đau đớn mới nhận được. Đó là những triệu chứng báo động như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Gan là một tạng rất quan trọng nên chúng ta cần phải dưỡng gan như ăn uống, thanh lọc, và tẩy rửa giúp nó có khả năng làm đúng chức năng của nó.

Vậy chúng nên ăn uống hợp lý tăng cường sức đề kháng, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho lá gan. 

Ăn nấm 

Nấm là một thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao, rất hữu ích cho sức khỏe con người, nó có thể điều tiết các tế bào xấu, các hoạt tính tế bào Lympho T, có khả năng ức chế tế bào ung thư gan. Cho nên ăn nấm có thể hỗ trợ cho gan hoạt động hữu hiệu, tăng cường hệ miễn dịch, làm chậm lão hóa.

Nấm ngoài việc dinh dưỡng, phòng ngừa các bệnh về gan, còn có thành phần khoáng chất và vitamin cao, đặc biệt là vitamin D, A rất cần thiết cho cơ thể.

Trong nấm còn có carotine, khi hấp thụ vào cơ thể sẽ tổng hợp thành vitamin A, cho nên nấm được gọi là kho tàng vitamin A, có thể thúc đẩy quá trình chuyển hóa của gan nhanh hơn, nâng cao khả năng thích ứng cho cơ thể, giúp làm giảm huyết áp và mỡ, cholesterol trong máu, giảm tiểu đường hay viêm gan và ung bướu trong gan. Ngoài ra còn giúp cho bệnh nhân dễ dàng tiêu hóa, hay đầy hơi, ăn không ngon và giảm cân.

Ăn đậu nành 

Chuyên gia dinh dưỡng cho biết đậu nành có dinh dưỡng cao, hàm lượng đạm thực vật phong phú, dòng họ Vitamin E, B3 và các thành phần có lợi khác để giúp hấp thụ và tiêu hóa. Bệnh nhân ung bướu về gan có thể uống sữa đậu nành với lượng thích hợp sẽ bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.

Tuy nhiên đậu nành có tính chất hơi hàn, cho nên khi dùng đậu nành có một số người vì tì khí suy có thể gây ra chướng bụng hay tiêu chảy… Đối với những người này thì không nên dùng đậu nành, còn nếu dùng mà thấy bất thường thì nên ngưng.

Vì thực phẩm có tính hàn, nhiệt, cơ thể mỗi người cũng khác nhau do âm dương không quân bình, nhất là những người tì khí suy, có nghĩa là thận và tì khí yếu, hơi hàn. Một khi chúng ta dùng đậu nành có tính chất hơi hàn làm ảnh hưởng tới tiêu hóa là chúng ta nên ngưng lại hay dùng hàm lượng ít đi.

Ăn măng tây 

Măng tây có chứa axit nucleic, folic acid, glutathione, choline, arginine, mannan, peptidase rutin có hiệu quả ức chế tăng cường của những tế bào xấu trong gan. Măng tây cũng có thể sử dụng hằng ngày làm giảm mệt mỏi, tăng cường hệ thống tiêu hóa, ăn ngon miệng.

Sau đây là những bệnh do gan gây ra: 

-Gan phong gây ra chóng mặt.

-Gan khí uất kết, đưa tới viêm gan, bướu cổ.

-Gan hỏa thượng nghịch gây đau đầu, say xẩm.

-Gan hỏa gây ra mất ngủ.

-Gan khí phạm vị gây ra tức ngực, bụng và buồn mửa.

-Gan khí phạm tì gây ra ăn vào là phải đi đại tiện ngay.

-Gan hỏa phạm phế gây ra ho bất thường và từng cơn.

-Gan âm và thận âm suy gây ra đi tiểu có lẫn ít máu.

-Viêm gan A, B, C…

Chúng ta đã lần lượt đi tìm hiểu về những bệnh do gan gây ra nêu trên. Do đó, chúng ta tìm hiểu làm sao có thể phòng ngừa cho lá gan được mạnh và hoạt động bình thường:

-Không nên uống rượu thường xuyên và quá độ.

-Không nên ăn những thức ăn có nhiều chất béo.

-Không nên bực bội thường xuyên, giận dữ làm gan uất kết, làm máu không được lưu thông, gây ra đầy hơi và trướng bụng.

-Không nên ăn trứng thường xuyên làm gan phải làm việc nhiều.

-Một số người không thích hợp với cà phê thì không nên uống nhiều.

-Gan thích chua vì vậy uống nước chanh thanh lọc độc chất cho cơ thể và tốt cho gan.

Khi gan thụ bệnh, thường chúng ta không biết, chờ tới khi bị hủy hoại tới 75% mới có triệu chứng báo hiệu. Vì vậy chúng ta nên uống thuốc một năm hai lần, mỗi lần một tháng để phòng ngừa gan bị bệnh gây sưng gan, làm men gan LDL và HDL xảy ra bất thường.

Xưa kia Đông Y đã chia ra nhiều loại khí trong cơ thể con người như vinh khí, vệ khí, phế khí, tì khí, thận khí, cốc khí…

Vệ khí là một loại khí ngày nay người ta gọi là hệ miễn nhiễm. Người xưa quan niệm vệ khí mạnh thì chống lại được mọi bệnh tật.

Vì vậy, trong những bài thuốc bao giờ cũng có những vị thuốc để bổ dưỡng khí và huyết, giúp cho vệ khí làm việc ở vùng ngực, bụng và các bắp thịt và toàn cơ thể được mạnh, chống lại bệnh tật. Có nghĩa là giúp cho hệ miễn nhiễm mạnh, chống lại những sự tấn công từ bên ngoài, điều hợp, và sửa chữa tất cả những sự mất quân bình ở bên trong.

Cũng trong lý luận này áp dụng vào chữa trị những bệnh do siêu vi khuẩn gây ra viêm gan, sưng gan gây ra. Ngoài việc giúp cho lá gan khỏi bị viêm và sưng, còn phải dùng những vị thuốc để làm tăng sức đề kháng, chống lại siêu vi khuẩn, diệt vi khuẩn. Có vậy mới hy vọng lá gan trở lại bình thường và siêu vi khuẩn phải từ từ rút lui.

Sau đây là bài thuốc dưỡng gan chung:

Nhân Trần Phục Linh Thang
1-Nhân trần 12 grs
2-Phục linh 9 grs
3-Bạch truật 9 grs
4-Trạch tả 9 grs
5-Quế bì 6 grs
6-Trư linh 6 grs

Công dụng của thuốc:

-Nhân trần: Chống viêm và lợi tiểu, giảm vàng da.

-Trạch tả, trư linh, phục linh, bạch truật: Chuyển nước bị ứ đọng trong bao tử, ruột xuống hạ tiêu và tống ra ngoài.

-Trạch tả, trư linh: Trị khát nước.

-Quế bì: Giảm cảm giác nóng ngoài da.

Gia:

-Bồ công anh, long đởm thảo, hạ khô thảo: Trị sốt và tăng cường chức năng của gan.

-Chỉ xác, hương phụ, đại phúc bì: Tản khí và giáng khí ở trung tiêu khi bụng  đầy chướng.

Chú ý: Nếu bị nhiễm viêm gan A, B, C, D… dùng thuốc trị viêm gan vàng da, gia tăng sức mạnh cho gan và đồng thời tăng hệ miễn nhiễm, để hệ miễn nhiễm đi tiêu diệt siêu vi khuẩn, kết quả rất khả quan.

Bác Sĩ Đặng Trần Hào (bài do bạn Bá Trần giới thiêu)