Tháng mười một là tháng cảnh giác về bệnh Alzheimer tại Hoa kỳ.. Chúng tôi sẽ cùng qúi vị tìm hiểu thêm về căn bệnh đáng sợ này
Bệnh Alzheimer hiện nay ảnh hưởng tới hơn 5 triệu người dân Mỹ và con số này có nhiều khả năng tăng gấp ba vào khoảng năm 2050. Bệnh này là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ sáu tại Hoa kỳ và đang leo dần lên thứ bậc cao hơn. Bệnh Alzheimer còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sa sút trí tuệ (dementia) và chịu trách nhiệm về khoảng 65 phần trăm tất cả các ca sa sút trí tuệ trên toàn cầu.
Dưới đây là 7 sự kiện chúng ta nên biết về bệnh Alzheimer .
1- Nói chung chúng ta chỉ dò tìm ra bệnh Alzheimer vào giai đoạn chót của căn bệnh
Trung bình bệnh Alzheimer theo một tiến trình phát triển là 14 năm kể từ khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện tới lúc tử vong. Có một số khác biệt giữa các bệnh nhân, nhưng thời gian 14 năm là điển hình cho căn bệnh này. Điếu đáng ngạc nhiên nhất là trung bình ra bệnh Alzheimer đuợc chẩn đoán vào những năm thứ 8 tới thứ 10 của tiến trình phát triển của bệnh.. Điều này có nghĩa là đối với phẩn lớn các bệnh nhân, các triệu chứng đã không được chẩn đoán và chữa trị ít nhất trong vòng bảy năm ; trong thời gian này các tổn thượng đã lan rộng trong não vả gây những thương tổn không thể khắc phục. Bạn nên biết là chúng ta chẩn đoán ra bệnh Alzheimer quá trễ để có thễ tối ưu hoá tác dụng cũa những phép trị liệu hiện hữu .
2- Mất trí nhớ không phải là một thảnh phần cũa sự lão hóa bình thường
Vấn đề được đặt ra là tại sao chúng ta lại chẩn đoán bệnh này quá trễ. Có nhiều nguyên nhân, nhưng phần lớn các nguyên nhân đều có thể được giảm bớt nhờ vào sự cảnh giác (awareness) và giáo dục (education). Một số bệnh nhân không chịụ nhận sự giúp đỡ y tế khi bệnh còn ở giai đoạn đầu vì sợ bị người khác biết hoặc vì hiểu lầm là bệnh Alzheimer không thể chữa được. Nhiều người, kể cả một số không ngờ bác sỉ, đã sai lầm khi cho rẳng mất trí nhớ là một thành phẩn bình thường của sự lão hóa. Việc cải thiện sao cho có thể chẩn đoán kịp thời bệnh Alzheimer là một vấn đề có thể giải quyết nhở vào cảnh giác và giáo dục . Bạn nên biết là mất trí nhớ không phải là một thành phần của sự lão hóa bình thường và dù nguyên nhân mất trí nhớ là gì thỉ sư can thiệp y tế kịp thởi cũng vẫn là tốt nhất
3- Các thuốc trị bệnh Alzheimer hiện hữu có lẽ hiệu nghiệm hơn như là bạn nghĩ
Việc dò tìm ra bệnh Alzheimer trễ có nhiều hậu quả tiêu cực. Chẳng hạn như, một trong những lý do tại sao các phép trị liệu hiện nay thuờng được xem như là không hiệu quả là bởi vì chúng thường xuyên được dùng cho những bệnh nhân đã ở giai đoạn chót của bệnh khi mà não đã bị tổn thượng nhiều. Với sự can thiệp y tế sớm khi mà não hãy còn lành mạnh hơn thì nhiều bệnh nhân sẽ đáp ứng với trị liệu một cách tốt đẹp hơn. Đúng là chúng ta cần những phượng pháp trị liệu tốt hơn, nhưng một khởi đầu tuyệt vời vẫn là chữa trị bệnh Alzheimer sớm với c ác phép trị liệu hiện hữu . Bạn hãy biết là các phép trị liệu hiện đang được sử dụng có thễ hiệu nghiệm hơn trái với điều mà một số tài liệu cho thấy
4- Bệnh Alzheimer có thễ chữa trị được
Một quan niệm khác vể việc trị liệu bệnh Alzheimer là làm sao ngăn chặn hoặc làm chậm sự tổn thượng của não thay vì đề cho sự tỗn thương này lan rộng không hạn chế. Cho đến nay nhiều bác sĩ,bệnh nhân và ngưởi chăm sóc đã kết luận rẳng bất cứ phép trị liệu nào không thể chữa khỏi bệnh thì đều không đáng giá. Hiện nay đúng là chúng ta chưa có thể chữa khỏi bệnh Alzheimer nhưng điều này không có nghĩa là không có cách chữa trị. Với một chế đô ăn uống lành mạnh, tập thễ dục, tham gia hoat động xã hôi và thuốc men, nhiều bệnh nhân (đặc biệt là những người mà căn bệnh còn ở giai đoan đầu) có thể thay đổi được tiếnh trình cũa bệnh Alzheimer và bảo toàn được phẫm chất đời sống của họ. Bạn hãy biết là "chưa có thễ chữa khỏi bệnh" ( no cure) không có nghĩa là "không có cách trị liệu" (no treatment)
5- Nguồn thuốc chữa bệnh Alzheimer rất dồi dào
Nhở vào các công sức nghiên cứu trong hai mượi năm qua, các nhà khoa học đã hiểu biết được nhiều về cơ chế của bệnh Alzheimer và về những yếu tố khác làm gia tăng rủi ro bị bệnh này. Nhiều điều đã được sáng tỏ và một số thuốc có nhiều hứa hẹn, dựa vào những lý thuyềt vững vàng, đang được thử nghiệm lâm sàng bởi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA). Tuy rằng phần lớn các điều về căn bệnh hãy còn là bí ẩn và có thể còn lâu chúng ta mới tìm được những phép trị liệu tốt hơn, nhưng có thể một tác nhân hữu hiệu đã có mặt rồi trong nguồn cung cấp thuốc . Bạn hảy ghi nhận là, tuy rẳng chúng ta không biết là bao giờ, những phép trị liệu tốt đẹp hơn cho bệnh Alzheimer chắc chắn đang hình thành
6- Chăm sóc tốt tim của bạn sẽ giúp cho não khoẻ mạnh
Bạn nên biết là sức khỏe của não phụ thuộc chặt chẽ vào sức khoẻ toàn thân, đặc biệt là vào tim của bạn. Các nhà khảo cứu đã xác định là cholesterol cao, cao huyết áp và bệnh mập phì đều làm tăng rủi ro bị suy thoái nhận thức (cognitive decline). Cơ chế giữ cho dòng máu giầu oxigen chảy đều khắp cơ thể đóng một vai trò then chốt trong việc duy trì một não bộ lành mạnh. Mọi người cần phải nhận thức sự liên kết chặt chẽ giữa sức khoẻ tim mạch và sức khoẻ nhận thức. Bạn cần biết là duy trì tốt sứckhỏe tim mạch sẽ giúp bạn có một khả năng nhận thức tốt khi về già
7- Quản lý các yếu tố rủi ro có thễ làm chậm hoặc ngăn chặn các vấn đề nhận thức vào cuối đời
Có những yếu tố rủi ro bị bệnh Alzheimer đã được hoàn toàn xác định mà chúng ta có thế quản lý được. Các yếu tố này bao gồm bệnh tiểu đường, chấn thượng đầu, hút thuốc, chế độ ăn uống không lành mạnh, chứng ngủ lịm (lethargy) và sự cô lập. Ý thức được các sự kiện này, chúng ta có thể hình dung được một thế giới trong đó các bệnh nhân tiểu đường chú trọng hơn vào viễc kiễm soát đường huyết của họ, mũ an toàn được sử dụng trong các hoạt động giải trí dễ gây chấn thượng đầu, dân chúng bớt hút thuốc và ăn thêm nhiều trái cây và rau, và mọi người ráng sức tập thễ dục và tham gia đều đặn các hoạt động xã hội. Tuy rẳng các sự kiện này chựa được hiểu rõ nhưng chúng đều đã được xác minh. Bạn hảy biết là nhiều yếu tố rủi ro của bệnh Alzheimer có thễ được quản lý tích cực để giảm bớt khà năng bị suy thoái nhận thức
Tóm lại bệnh Alzheimer là một bệnh rất đáng sợ sẵn sàng tàn phá xã hội lão hóa của chúng ta và sự thiếu sót về cảnh giác và giáo dục đã ngăn chặn một tiếp cận chủ động giúp cho việc phát hiện căn bệnh được sớm hơn . Hậu quà là chúng ta đã chẩn đoán bệnh quá trễ, làmmất hiệu lực của các phép trị liệu sẵn có. Một quẩn chứng được giáo dục hơn có thể quản lý tốt các yếu tổ rủi ro đễ giảm thiểu khả năng mắc bệnh Alazrimer, kiềm soát sức khỏe nhận thức một cách chặt chẽ hơn và tỉm sự giúp đỡ y tế sớm khi có dấu hiệu suy thoái. Nhờ vậy bác sĩ sẽ có thễ chẩn đoán các vấn đề sớm hơn và đưa ra những phượng pháp trị liệu thích ứng bao gốm chế độ ăn uống, thễ dục, và thuốc men đễ làm chậm sự phát triễn của bệnh càng nhiếu càng tốt. Cuối cùng có thễ sẽ có ít ca bệnh hơn, phép trị liệu được hữu hiêu hơn, bệnh phát triển chậm hơn, một chất lượng đời sống cao hơn, và chi phí y tế giảm bớt. Các lơi ích xã hội, xúc cảm và tài chánh cũa cành giác và giáo dục trong lãnh vực quả thật là to lớn.